Blog

De Chinezen hebben de prachtigste spreekwoorden. Neem deze: “Vertel me iets en ik zal het vergeten. Laat me iets zien en ik zal het misschien onthouden. Betrek me bij iets en ik zal het begrijpen.” Dat is nu precies wat ik probeer te doen, als ik ‘storytelling’ in mijn teksten toepas. (Be)trek je lezer in een goed verhaal en ze zullen het niet alleen onthouden maar ook begrijpen en ernaar handelen.

Wat is dat dan precies: storytelling? Zijn alle teksten geen verhalen? Nee, een echte corporate story is een zakelijk verhaal met de ingrediënten van een sprookje. Er is een held die onder spanning staat. Er wringt iets, er moet iets opgelost worden. Er is een doel te bereiken en daarbij krijgt de held tegenwerking en hulp. Ook is er verandering: uiteindelijk overwint de hoofdpersoon en heeft een les geleerd. Die held kan natuurlijk ook een organisatie zijn, die een tegenslag overwon. Als het verhaal lezers raakt, ontstaat een verhaal dat mensen onthouden. “Oh, dat was dat bedrijf dat...”

Rampscenario
Storytelling is op allerlei manieren in te zetten. Bijvoorbeeld als een organisatie het beleid wil veranderen: stories of change. Vorige week was ik bij een bijscholing Suzanne Tesselaars bij Hogeschool Utrecht. Tesselaars college was gebaseerd op haar nieuwst boek de Storytelling Atlas. Om haar betoog kracht bij te zetten, gebruikte ze storytelling: een aantal gasten vertelden over hun ervaringen met het inzetten van Storytelling-technieken.

Groepsgevoel
Zo was er Ruth, een Organisatiecoach. Ze vertelde over een zorginstelling die klachten kreeg over de patiëntenzorg. Ze riep het team bijeen en liet iedereen zijn verhaal vertellen. Haar vraag was: wat houd je het meeste bezig? De antwoorden liepen uiteen en gingen over het ervaren van werkdruk, over situaties thuis. Over een functie die eigenlijk te hoog gegrepen was. De emoties stroomden. De grand narrative was dat de teamleden van elkaar niet wisten hoe eenzaam ze zich voelden. Op dat moment ontstond wél een groepsgevoel. En eindelijk ontstond er een team.

Grote boze wolf
Een bedrijf dat gaat reorganiseren, kan van bovenaf de organisatieverandering opleggen. Een andere mogelijkheid is een presentatie voor alle medewerkers organiseren. Een die verwoordt en verbeeldt wat er gaat gebeuren als er géén ingreep plaatsvindt. Dat een faillissement dreigt, of een andere mogelijk rampscenario’s. Maak het invoelbaar. Toon die grote boze wolf maar die de reserves opeet. Schets vervolgens het gewenste toekomstbeeld en wie dan de aanwezigen vraagt wie er voor een reorganisatie is, krijgt de medewerkers mee. Ze hebben de mogelijkheden ingevoeld, denken mee en zullen het ingezette beleid steunen. Zulke scenario’s zijn erg mooie schrijfopdrachten.

Transformatie
Wat een leuk vak heb ik toch, dat ik medewerkers mag interviewen, de verhalen noteren en sprookjes help formuleren. De juiste tekst kan een transformatie in gang zetten. Door vooraf goed na te denken hoe je de boodschap brengt en door de juiste woorden te gebruiken die aansluiten bij de doelgroep. Door misschien meerdere versies te schrijven. Want er is nog zo’n mooi Chinees spreekwoord: “Wat de rups het einde noemt, noemt de rest van de wereld een vlinder.” Wat voor de rups een rampscenario is, is voor de vlinder juist een begin. Wil je die rupsen aanspreken, of de vlinders? Woordkunstenaars, dat zijn we als tekstschrijvers!